Marznące dłonie i stopy to dolegliwość, z którą wiele osób zmaga się zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Choć czasami może być to zwykła reakcja na niską temperaturę, częste i przewlekłe występowanie tego objawu, niezależnie od warunków atmosferycznych, może sugerować inne problemy zdrowotne. Dlatego warto przyjrzeć się temu, jakie mogą być przyczyny marznięcia kończyn i jakie działania warto podjąć, aby złagodzić te dolegliwości.

Dlaczego dłonie i stopy stają się zimne?

Zimne dłonie i stopy są naturalną reakcją organizmu na zmieniające się warunki atmosferyczne, zwłaszcza w chłodne dni. Gdy temperatura spada, organizm dąży do utrzymania ciepłoty centralnych części ciała, takich jak serce lub płuca. Aby to osiągnąć, dochodzi do zwężenia naczyń krwionośnych w kończynach – dłoniach i stopach – co skutkuje zmniejszonym przepływem krwi. W rezultacie krew zamiast do kończyn, kierowana jest do wnętrza ciała, gdzie jest potrzebna do utrzymania temperatury w najważniejszych narządach. Czasami objaw ten pojawia się tylko w wyniku nieodpowiedniego ubrania, jak np. zbyt cienkie rękawiczki lub skarpetki, albo długotrwałego przebywania na zimnie. W takich przypadkach zjawisko jest przejściowe i ustępuje po ogrzaniu ciała. Jeżeli jednak zimne dłonie i stopy są trwałym problemem, szczególnie bez względu na temperaturę otoczenia, może to świadczyć o problemach zdrowotnych..

Kiedy zimne dłonie i stopy są normalne?

Zimne kończyny w sezonie zimowym to dość powszechne zjawisko, które nie zawsze wymaga interwencji medycznej. Zwykle jest to odpowiedź organizmu na zmniejszoną temperaturę otoczenia, a także na nieodpowiedni strój – za cienkie rękawiczki lub skarpetki mogą być głównymi winowajcami. Dodatkowo, jeśli przebywamy w jednym miejscu przez dłuższy czas (np. siedzimy w pracy), obieg krwi może być utrudniony, co prowadzi do uczucia chłodnych dłoni i stóp. W takich przypadkach warto zmienić pozycję, rozgrzać się i poprawić krążenie.

Marznące dłonie i stopy – kiedy stanowią zagrożenie dla zdrowia?

Choć zwykle zimne dłonie i stopy to tylko drobne niedogodności, w niektórych przypadkach mogą być objawem poważniejszych problemów zdrowotnych. Oto najczęstsze przyczyny, które warto rozważyć:

1. Zaburzenia krążenia

Jedną z głównych przyczyn marznięcia kończyn jest zaburzenie przepływu krwi, czyli tzw. niewydolność krążeniowa. W wyniku różnych chorób, takich jak miażdżyca, tętnice mogą się zwężać, a przepływ krwi w dłoniach i stopach jest utrudniony. Jeśli zimne kończyny towarzyszą sinieniu skóry lub pojawia się ból przy chodzeniu (tzw. chromanie przestankowe), warto udać się na konsultację do lekarza rodzinnego lub specjalisty kardiologa.

2. Objaw Raynauda

Zimne palce rąk i stóp mogą być również objawem objawu Raynauda. Choroba ta powoduje napadowe zwężenie naczyń krwionośnych, co prowadzi do gwałtownego spadku temperatury skóry, zwłaszcza w odpowiedzi na zimno lub stres. Zimne palce mogą przybierać kolor biały, niebieskawy, a później czerwony, co jest charakterystycznym objawem tej przypadłości. Objaw Raynauda często towarzyszy chorobom autoimmunologicznym, takim jak toczeń rumieniowaty lub twardzina skórna.

3. Niedokrwistość (anemia)

Jeśli organizm ma zbyt mało czerwonych krwinek lub hemoglobiny (która transportuje tlen), może dojść do niedostatecznego dotlenienia tkanek, co również objawia się zimnymi kończynami. W przypadku anemii dochodzi do uczucia zmęczenia, osłabienia i bladości skóry, a marznące dłonie i stopy są jednym z jej objawów.

4. Niedoczynność tarczycy

Zimne dłonie i stopy mogą być także objawem niedoczynności tarczycy. W wyniku obniżonego poziomu hormonów tarczycy, organizm spowalnia procesy metaboliczne, co może prowadzić do uczucia chłodnych kończyn. Jeśli oprócz marznięcia rąk i stóp występuje także zwiększona senność, przyrost masy ciała i zaparcia, warto wykonać badania hormonalne.

5. Cukrzyca

Chorzy na cukrzycę, zwłaszcza ci, u których dochodzi do przewlekłych powikłań (np. neuropatii cukrzycowej), mogą doświadczać uczucia zimnych stóp. Zmiany w naczyniach krwionośnych i uszkodzenie nerwów mogą prowadzić do upośledzenia czucia oraz zaburzeń krążenia, co powoduje uczucie zimna w dłoniach i stopach.

6. Zespół Cieśni Nadgarstka

Uczucie mrowienia, drętwienia i zimna w dłoniach może także wynikać z ucisku na nerw pośrodkowy w obrębie nadgarstka. Jest to typowe dla zespołu cieśni nadgarstka, który występuje często u osób wykonujących prace manualne, np. piszących na klawiaturze przez długie godziny.

Jakie działania podjąć w przypadku marznących dłoni i stóp?

Jeśli zimne dłonie i stopy stają się uciążliwe, warto rozważyć kilka sposobów na poprawę krążenia i ogrzanie kończyn:

• Odpowiednia odzież – zainwestowanie w ciepłe rękawiczki, skarpetki oraz obuwie może znacząco poprawić komfort termiczny w chłodniejsze dni. Odzież powinna być wykonana z materiałów, które dobrze izolują ciepło, ale jednocześnie pozwalają skórze oddychać.
• Aktywność fizyczna – regularna aktywność fizyczna, jak szybki spacer lub lekka gimnastyka, poprawia krążenie i zapobiega zmarznięciu kończyn. Proste ćwiczenia, jak krążenie nadgarstkami lub palcami, mogą znacznie poprawić ukrwienie dłoni i stóp.
• Unikanie stresu – stres powoduje wydzielanie adrenaliny, która obkurcza naczynia krwionośne. Stąd ważne jest, aby zadbać o relaks i unikać sytuacji wywołujących silne napięcie nerwowe.
• Ogrzewanie kończyn – w przypadku marznięcia dłoni i stóp pomocne mogą okazać się ciepłe okłady lub kąpiele rozgrzewające, które poprawiają przepływ krwi. Dobre rezultaty dają także preparaty rozgrzewające, np. żele lub kremy, które można stosować na skórę.

Kiedy udać się do lekarza?

Jeśli uczucie zimnych dłoni i stóp jest przewlekłe, towarzyszy mu ból, drętwienie lub zmiany koloru skóry, warto skonsultować się z lekarzem. Przewlekłe zaburzenia krążenia, szczególnie w połączeniu z innymi objawami, mogą wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne, takie jak miażdżyca, cukrzyca, niedokrwistość lub problemy z tarczycą.

Jakie badania mogą być pomocne?

Lekarz, po przeprowadzeniu wywiadu medycznego, może zlecić wykonanie następujących badań:

• Pomiar ciśnienia krwi – pozwala ocenić, czy przyczyną zimnych dłoni i stóp nie jest niedociśnienie.
• Badania laboratoryjne – morfologia krwi, poziom żelaza, witaminy B12 lub hormonów tarczycy.
• Badania obrazowe – np. USG dopplerowskie, które pozwala ocenić przepływ krwi w naczyniach kończyn.

Profilaktyka i dbałość w poradni POZ

Choć marznące dłonie i stopy mogą być związane z naturalnymi reakcjami organizmu na zimno, ich przewlekłe występowanie wymaga konsultacji z lekarzem. Jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące objawy, takie jak zmiany w kolorze skóry, ból lub trudności w ogrzewaniu kończyn, warto skorzystać z porady specjalisty. Wczesne rozpoznanie przyczyn problemu pomoże w skutecznym leczeniu i zapobieganiu powikłaniom.

W przychodni Multimedic oferujemy kompleksową opiekę zdrowotną, w tym diagnostykę problemów z układem krążenia w ramach Programu Profilaktycznego. Jeśli zauważyłeś, że Twoje dłonie i stopy często marzną lub doświadczasz innych niepokojących objawów, zapraszamy do skorzystania z naszej oferty. Przeprowadzimy dokładne badania, które pozwolą ustalić przyczynę problemu i zaproponować odpowiednią metodę leczenia.