Co roku 14 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Cukrzycy. Cukrzyca jest obecnie jedną z najczęściej diagnozowanych przewlekłych chorób. Wynika ona z zaburzonej gospodarki insuliny, hormonu produkowanego przez trzustkę. Cukrzyca może wynikać z niedoboru insuliny, bądź też z niewłaściwego wykorzystywania jej przez komórki. Organizm bowiem potrzebuje insuliny, aby przetworzyć glukozę w energię, niezbędną dla naszych procesów życiowych Jednym z celów  Światowego Dnia Cukrzycy jest podniesienie poziomu świadomości wśród społeczeństwa na temat tej nieuleczalnej i uciążliwej choroby. Cukrzyca posiada bowiem podłoże metaboliczne. Profilaktyka i styl życia ma niebagatelne znaczenie dla jej przebiegu i skuteczności terapii. Jakie zatem są przyczyny cukrzycy? Jak wygląda diagnostyka i leczenie? Jak żyć z cukrzycą?

Przyczyny cukrzycy

Cukrzyca powodowana jest wieloma przyczynami. Wśród najczęściej występujących wymienia się  przynależność do grupy ryzyka, szczególnie związana z obciążeniem genetycznym oraz współwystępowanie innego podłoża mającego wpływ na gospodarkę glukozy. Istnieje szereg nieprawidłowości i czynników wpływających na rozwój cukrzycy. Należą do nich:

• wiek i płeć, ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem,  typ 2 cukrzycy występuje częściej u kobiet;
• nieprawidłowe nawyki żywieniowe;
• otyłość lub nadwaga;
• zespół Cushinga;
• nadciśnienie tętnicze;
• mała aktywność fizyczna;
• palenie papierosów;
• spożywanie alkoholu;
• zespół policystycznych jajników u kobiet.

Klasyfikacja cukrzycy

Na podstawie objawów i dogłębnej diagnostyki cukrzyca jest klasyfikowana według typów. Każdy typ jest związany z różnorodnymi przyczynami i zakresem leczenia. Na podstawie badań można wyodrębnić następujące rodzaje cukrzycy:

- typ I

Choruje na nią około 15-20% wszystkich chorych. To cukrzyca insulinozależna. Pojawia się, kiedy w organizmie nie istnieją beta komórki trzustki wyspecjalizowane w produkcji insuliny. Brak hormonu trzustkowego objawia się dość gwałtowanie i szybko. Typ I cukrzycy zazwyczaj dotyczy dzieci lub bardzo młodych ludzi. Może wynikać z obciążeń genetycznych lub współwystępowania chorób autoimmunologicznych tj.: stwardnienie rozsiane, Hashimoto, choroba Addisona, choroba Gravesa-Basedowa.

- typ II

To najczęstsza postać cukrzycy, zwykle powiązana jest z nadwagą, nadciśnieniem tętniczym i niewłaściwym trybem życia. Występuje też często u osób starszych. Jej pojawienie się zwykle wynika z nieprawidłowym działaniem insuliny. Objawy początkowo są mało zauważalne, a sama choroba rozwija się powoli. Pierwszy etap leczenia opiera się jedynie na odpowiednim trybie życia i przyjmowaniu leków przeciwcukrzycowych. Wraz z postępowaniem cukrzycy z czasem leczenie uzupełnia się o zastosowanie insuliny.

- typ LADA

Cukrzyca w swym przebiegu bardzo podobna do typu I. Jednak pojawia się u osób dorosłych i jest wynikiem współwystępowania chorób autoimmunologicznych. Diagnozuje się ją poprzez oznaczenie przeciwciał typowych dla typu I, w tym anty-Gad. W leczeniu niezbędne jest podawanie insuliny.

- typ monogenowy

Postać cukrzycy związanej z zaburzeniami genetycznymi wynikającymi z pojedynczej mutacji. Pojawia się jako skutek wrodzonych zaburzeń funkcjonowania trzustki i wydzielania insuliny. Typ monogenowy występuje w postaci cukrzycy MODY, cukrzycy mitochondrialnej, bądź też noworodkowej.

- typ cukrzyca ciążowa

Cukrzyca ciążowa jest chorobą, którą diagnozuje się w okresie ciąży. W wielu przypadkach pojawienie się tego typu cukrzycy zapowiada późniejsze pojawienie się przewlekłej choroby. Objawy cukrzycy ciążowej są nie tylko uciążliwe dla pacjentki, ale także mogą wywołać poważne konsekwencje. Leczenie zazwyczaj przebiega pod ścisłą i stałą opieką lekarską.

- typ III

To cukrzyca wtórna. W wyniku pojawienia się różnorodnych czynników dochodzi do niewydolności trzustki i zaburzenia gospodarowania insuliną. Pojawienie się cukrzycy wtórnej jest związane z uszkodzeniem trzustki, utratą wrażliwości na działanie insuliny, współwystępowaniem innych zespołów chorobowych, bądź też przyjmowaniem niektórych leków np. sterydów.

Objawy ogólne cukrzycy

Ze względu na różnorodność mechanizmów, które wpływają na rozwój cukrzycy objawy mogą mieć gwałtowny lub powolny przebieg. Niektóre typy choroby np. typ II cukrzycy może rozwijać się przy niewielkim nasileniu dolegliwości lub nawet całkowicie bezobjawowo. W przypadku typu I objawy są gwałtowne i pojawiają się nagle. Pacjent może odczuwać ogólne dla cukrzycy dolegliwości, Które wynikają z braku energii zwykle pozyskiwanej z glukozy. Wśród dolegliwości cukrzycowych wylicza się:

• duże pragnienie,
• częste oddawanie moczu,
• utrata wagi przy zwiększonym apetycie,
• osłabienie, zmęczenie,
• senność, apatia,
• zaburzenia widzenia.
• sucha skóra,
• świąd,
• trudno gojące się rany,

Podstawowa i nie pozostawiająca żadnych wątpliwości diagnostyka cukrzycy polega na określeniu poziomu glukozy. Wysoki poziom glukozy we krwi jest objawem właściwym dla tej choroby. Dlatego warto regularnie wykonywać standardowe badania diagnostyczne, nawet mimo braku niepokojących oznak.

Leczenie cukrzycy

Na podstawie dokładnego wywiadu lekarskiego oraz analizy wykonanych badań lekarz podejmuje decyzję o zakresie leczenia. Przede wszystkim pacjent ze zdiagnozowaną cukrzycą bez względu na typ choroby otrzymuje zalecenia modyfikacji stylu życia. Do standardowych wytycznych dla diabetyków zalicza się:

• stosowanie odpowiedniej diety i zasad zdrowego odżywiania;
• aktywność fizyczna;
• samokontrola i świadomość konieczności zmiany trybu życia;
• regularne badania i wizyty kontrolne u lekarza;
• przyjmowanie przepisanych leków przeciwcukrzycowych lub insuliny.

Powikłania cukrzycy

Stosowanie zaleceń lekarza jest niezwykle istotne. Cukrzyca jako choroba przewlekła, nieuleczalna stopniowo może prowadzić do powstawania powikłań. Mogą one mieć charakter gwałtowny i ciężki, bądź też powoli prowadzić do stopniowego niszczenia organizmu. W sytuacji pojawienia się wysokiego poziomu glukozy we krwi i w moczu wytwarzają się tzw. ciała ketonowe (kwas beta-hydroksymasłowy, acetooctowy i aceton), które w szybkim tempie zakwaszają organizm. Powstała wówczas kwasica prowadzi z kolei do śpiączki zagrażającej życiu. Podobne skutki wywołuje nadmiar mleczanów, czyli tzw kwasica mleczanowa. Kolejnym nagłą reakcją zachodzącą w organizmie cukrzyka jest  hipoglikemia, hiperglikemia oraz stanem hiperglikemiczno-hiperosmolalnym. Wszystkie powyższe powikłania stanowią bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia pacjenta.

Utrzymujący się wysoki poziom glukozy prowadzi również do szeregu innych powikłań wynikających z uszkodzenia tkanek, naczyń krwionośnych oraz narządów. Są to powstające powoli przewlekłe powikłania, których skutki pojawiają się w późniejszym etapie cukrzycy. Należą do nich:

• retinopatia cukrzycowa, czyli uszkodzenie narządu wzroku wynikające ze zmian na siatkówce oka,
• nefropatia cukrzycowa, czyli niewydolność nerek związana z uszkodzeniem kłębuszków nerkowych filtrujących krew i usuwających z organizmu zbędne produkty przemiany materii,
• neuropatia cukrzycowa, czyli uszkodzenie nerwów w przebiegu cukrzycy. Najczęściej jest to polineuropatia obwodowa, która objawia się uczuciem palenia i pieczenia stóp i dłoni, głównie nocą.
• przyspieszenie zmian miażdżycowych;
• choroby serca i problemy naczyniowo-krążeniowe;
• udar mózgu;
• zespół stopy cukrzycowej.

Cukrzyca zatem bez względu na jej typ i stan zaawansowania jest chorobą poważną i powodującą liczne powikłania. Wsparcie lekarza oraz innych specjalistów znacznie poprawi jakość życia i znacznie ograniczy powstawanie ewentualnych powikłań. Konieczne jest zatem dostosowanie się do zaleceń lekarza. W przychodni Multimedic pacjent może skorzystać ze opieki lekarza rodzinnego, który zleci systematyczną kontrolę poziomu glukozy. Na miejscu w laboratorium wykonywane są wszystkie badania w ramach diagnostyki cukrzycy. Ponadto w przychodni funkcjonuje poradnia endokrynologiczna, diabetologiczna i dietetyczna.  Pacjent może skorzystać ze wsparcia i pomocy lekarza endokrynologa, diabetologa oraz wyspecjalizowanego dietetyka.

Zapraszamy do rejestracji telefonicznej 81 307 04 48

lub z formularza online