Od dłuższego czasu wzrasta ilość informacji na temat witaminy D. Jej działanie jest niezwykle ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, jednak wielość i różnorodność informacji na temat tej substancji może  czasem wprowadzać zamieszanie. Prawidłowy poziom witamina D to bardzo ważny czynnik stymulujący nasze zdrowie, jej niedobór jest tak samo szkodliwy, jak jej nadmiar. Co to właściwie jest witamina D₃? Jak działa? Jaki jest jej prawidłowy poziom i co z tą suplementacją? Spróbujmy usystematyzować zatem wszystkie wiadomości.  

Co to jest witamina D₃?

Substancja, którą popularnie zwiemy witaminą D3 tak naprawdę nie jest witaminą, a hormonem steroidowym. To związek hormonalny występujący w trzech postaciach: cholekalcyferol (witamina D3), ergokalcyferol (witamina D2) i 25-hydroksykalcyferol. Dla naszego zdrowia najbardziej istotna jest witamina D3, która powstaje w skórze pod wpływem działania promieni słonecznych. Aktywna forma tej substancji jest transportowana do narządów lub kumulowana w tkance tłuszczowej. Okazuje się, że witamina D pełni ważne funkcje regulacyjne niemalże w każdym układzie organizmu, jej działanie wpływa na funkcjonowanie głównych narządów i ogólnie całego ustroju.

Działanie witaminy D

Witamina D jest substancją endogenną, co oznacza, że nasz organizm potrafi sam ją wytworzyć w procesie syntezy skórnej pod wpływem promieni słonecznych. W pokarmie jesteśmy w stanie dostarczyć jej w bardzo minimalnym, niewystarczającym zakresie, zatem eskpozycja na słońce jest podstawowym źródłem tego związku. Wytworzona witamina D w oparciu o działanie układu dokrewnego trafia do wszystkich istotnych narządów.

Witamina D pełni niezbędne funkcje w gospodarce wapniowo-fosforanowej. Wzmacnia kości i zęby, odpowiada za optymalną resorpcję wapnia w jelitach. Wspiera prawidłową mineralizację kości, dzięki czemu przeciwdziała takim chorobom jak osteoporoza, krzywica, próchnica. Ponadto witamina D stymuluje pracę układu immunologicznego. Jest niezbędnym uczestnikiem procesów komórkowych, w tym szczególnie uczestniczy w cyklu produkcyjnym cytokin, tzw. białek odpornościowych, które pobudzają inne komórki do działań ochronnych. Witamina D wzmacnia odpowiedź immunologiczną organizmu zdecydowanie obniża ryzyko rozwoju infekcji, niektórych nowotworów i chorób autoimmunologicznych. Liczne badania potwierdziły ponadto, iż niedobór tej substancji jest jedną z głównych przyczyn wielu chorób metabolicznych patologii układu sercowo-naczyniowego oraz pokarmowego, jak również zaburzeń neuropsychiatrycznych i endokrynologicznych. Z jakimi chorobami powiązano niedobór witaminy D₃?

• choroby nowotworowe t.j. rak piersi, rak prostaty, jelita grubego i rak nerek;
• choroby o podłożu neurologicznym t.j. stwardnienie rozsiane, demencja starcza, choroba Alzheimera, udar mózgu, schizofrenia;
• patologie ciąży i płodu;
• choroby pozostałych układów: reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca typu 1 i 2, zawał serca, , nadciśnienie tętnicze.

Witamina D₃ – źródła i zapotrzebowanie

Podstawowym źródłem syntezy skórnej witaminy D3 jest promieniowanie słoneczne. W pożywieniu występuje ona w niewielkiej ilości. Dlatego tez w krajach o średnim i niskim nasłonecznieniu konieczna jest dodatkowa suplementacja. Naturalnie witamina D3 występuje w pokarmie tj.: jaja, masło, sery, mleko oraz tłuste ryby morskie. Znikoma ilość substancji występuje w niektórych roślinach.

Dla osób mieszkających na terenie Polski obowiązują następujące normy poziomu witaminy D3:

• niedobór 0-50 mnol/l (0-20 ng/ml)
• stężenie suboptymalne >50-75 nmol/l (>20-30 ng/ml)
• poziom optymalny >75-125 nmol/l (>30-50 ng/ml)
• stężenie wysokie >125-250 nmol/l (>50-100 ng/ml)
• poziom potencjalnie toksyczny >250 nmol/l (>100ng/ml)
• toksyczność >500 nmol/l (>200 ng/ml).

Utrzymanie prawidłowego poziomu witaminy D₃ jest bardzo ważną kwestią. Nie należy samodzielnie podejmować decyzji o suplementacji i wysokości dawki. Witaminę D3 bardzo łatwo jest przedawkować. Ustaleniem zakresu uzupełnienia tej substancji powinien zająć się lekarz. Badaniem poziomu witaminy D3 zajmuje się lekarz endokrynolog, choć podstawowe badania i wstępną diagnozę może także podjąć już lekarz pierwszego kontaktu. Poziom witaminy D₃ oznacza się w badaniu surowicy krwi. Prawidłowa dawka suplementacji ustalana jest na podstawie wyniku badania, a także w oparciu o wywiad lekarski, wiek pacjenta, masę ciała, stan zdrowia, choroby współistniejące.

W przychodni Multimed funkcjonuje zarówno podstawowa opieka lekarza rodzinnego, jak i poradnia endokrynologiczna. Na miejscu można również wykonać wszelkie badania laboratoryjne. Zgłoś się do poradni, aby ustalić poziom witaminy D3 w organizmie i uzyskać poradę lekarską na temat suplementacji w oparciu o szczegółowe rekomendacje.