Cholesterol zyskał ostatnio bardzo nieprzychylną renomę. Bardzo dużo mówiło się w mediach o jego szkodliwości oraz metodach jego zwalczania. Czy słusznie? Z medycznego punktu widzenia cholesterol jest bardzo ważnym składnikiem chemicznym, biorącym udział w wielu kluczowych procesach organizmu. Warto zatem dokładnie zapoznać się z informacjami, czym jest tak naprawdę cholesterol, jakie są jego rodzaje, funkcje i normy. Taka wiedza z pewnością pozwoli lepiej zaobserwować swoje ciało i prowadzić właściwy, zdrowy tryb życia.

Co to jest cholesterol?

Cholesterol jest organicznym związkiem chemicznym należącym do grupy lipidów. W organizmie człowieka znajduje się we wszystkich tkankach oraz w osoczu krwi. Jest zarówno produkowany samoistnie, jak i dostarczany w pokarmie. W organizmie cholesterol powstaje głównie jako efekt syntezy egzogennej zachodzącej w wątrobie, produkowany jest również w jelitach i skórze. W pożywieniu cholesterol jest dostarczany w produktach odzwierzęcych, w tym głównie w czerwonym mięsie i nabiale. Cholesterol to niezwykle ważna cząsteczka lipidowa, która bierze udział w budowie i funkcjonowaniu tkanek komórkowych. Między innymi jest współodpowiedzialna za powstawanie kwasów żółciowych, hormonów steroidowych, jak również za gospodarkę witaminy D₃. Pełni kluczową rolę w budowaniu i prawidłowym funkcjonowaniu komórek nerwowych, w tym szczególnie komórek mózgowych i synaps mózgowych.

Dobry i zły cholesterol, czyli z czego składa się cholesterol całkowity.

Cholesterol jest lipidem, zatem, tak jak każdy tłuszcz nie ulega rozpuszczeniu w wodzie. Może być zatem jedynie transportowany i wydalony. Jest to możliwe wówczas, kiedy cholesterol połączy się z białkami i stworzą  lipoproteiny, które są w stanie przenosić cząsteczki lipidu do komórek, a następnie nadmiar dostarczać do wątroby. Na podstawie badania krwi żylnej można oznaczyć tzw. profil lipidowy (znany również jako lipidogram), czyli oznaczyć ilość cholesterolu całkowitego, a także wyselekcjonować pozostałe postaci cząsteczek, wchodzących w jego skład. Na badanie należy udać się na czczo. Przez dwa dni przez badaniem nie należy spożywać alkoholu. W lipidogramie zostają oznaczone następujące związki:

• cholesterol całkowity, czy ogólny poziom lipidów w organizmie;
• LDL popularnie zwany „złym cholesterolem”. To lipoproteiny o niskiej gęstości, które transportują cząsteczki cholesterolu z wątroby do komórek. Jeśli pojawia się nadmiar, jest on kumulowany w formie złogów w naczyniach krwionośnych, czyli tzw. blaszek miażdżycowych;
• HDL, czyli tzw. „dobry cholesterol”. To lipoproteiny o wysokiej gęstości, które przenoszą cząsteczki cholesterolu z komórek do wątroby, gdzie lipid zostaje przetworzony, wykorzystany do tworzenia komórek żółciowych lub wydalony;
• trójglicerydy obejmujące wszystkie pozostałe tłuszcze w organizmie.

Jakie są normy cholesterolu w organizmie

Oznaczenie poziomu cholesterolu jest niezwykle ważne dla oceny stanu zdrowia pacjenta. Nadmiar skumulowany w organizmie może doprowadzić do miażdżycy, udaru mózgu, zawału serca oraz innych bardzo poważnych chorób. Dlatego profil lipidowy powinien być wykonywany regularnie. Pacjenci chorujący na cukrzycę typ 2, otyłość, nadciśnienie, miażdżycę, nerki, osoby w podeszłym wieku, a także palacze należą do szczególnej grupy ryzyka, zatem dla nich zaleca się częste badanie stężenia cholesterolu we krwi.

Według ogólnych norm cholesterol całkowity u dorosłego człowieka nie powinien przekraczać 200 mg/dl. Stężenie dobrego cholesterolu (HDL) ma być wyższe od 40 mg/dl ( u kobiet powyżej 46 mg/dl), poziom złego cholesterolu LDL natomiast nie może przekraczać 115 mg/dl. Prawidłowe stężenie trójglicerydów nie przekracza 150 mg/dl. Są to jednak ogólne światowe wytyczne. Przy badaniu pacjenta konieczne jest po pierwsze uwzględnienie norm diagnostycznych stosowanych w konkretnym laboratorium, jak również uwzględnienie płci, wieku, stanu zdrowia pacjenta, jego trybu życia, chorób współtowarzyszących oraz przyjmowanych stałych leków. Lekarz prowadzący ocenia również w lipidogramie zachowanie odpowiedniej proporcji między frakcjami HDL i LDL. Poziom cholesterolu jest wartością, którą bezwzględnie należy konsultować ze swoim lekarzem. Nie należy także zaniedbywać regularnych badań diagnostycznych. Pełna morfologia, lipidogram, oznaczenie poziomu glukozy, badanie moczu i kału to podstawa efektywnej profilaktyki. Diagnoza różnych zaburzeń lub chorób na bardzo wczesnym etapie nie tylko znacznie ułatwia proces leczenia, ale przede wszystkim w większości przypadków umożliwia całkowity i szybki powrót do zdrowia.

Zapraszamy do naszego Laboratorium Multimedic Lublin, w którym można wykonać wszystkie kluczowe badania diagnostyczne, w tym również profil lipidowy przedstawiający poziom cholesterolu.