Hashimoto jest przewlekłą, autoimmunologiczną chorobą, która potrafi w bardzo nieprzyjemny sposób utrudniać życie. Jej nazwa pochodzi od nazwiska japońskiego chirurga, pana Hashimoto, który w 1912 roku opisał diagnostykę u czterech swoich pacjentów.

Jeszcze do niedawna przewlekła choroba zapalna tarczycy była rzadko wykrywana. Od drugiej połowy XX wieku statystyki w bardzo szybkim tempie rosną. Dziś, dzięki rozwojowi wiedzy medycznej, sprzętu diagnostycznego i metod badawczych średnio w skali ogólnoświatowej ocenia się, że na Hashimoto cierpi ponad  5% kobiet i około 1% mężczyzn. Na wykrywalność Hashimoto ma bowiem bardzo duży wpływ wzrost świadomości u pacjentów, obecnie w Polsce na tę chorobę leczy się ponad 800 tysięcy ludzi, choć niektóre najnowsze statystyki podają nawet liczbę przekraczającą jeden milion. Daje to wynik około 20% populacji. Związane to jest właśnie również ze zjawiskiem wykrywalności i diagnostyki tej choroby, co ma miejsce w krajach zapewniających dostęp do usług medycznych.

Hashimoto jest chorobą związaną z tarczycą, zatem jej diagnosty6ką i leczeniem zajmuje się endokrynolog. Jakie objawy świadczą o tej chorobie, jak się ją leczy?

Obecnie najnowsze badania określają Hashimoto jako przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy i przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy. Patofizjologia Hashimoto wskazuje, że w wyniku powstawania przeciwciał przeciwtarczycowych następuje stopniowe zwłóknienie i niszczenie tkanek gruczołu. W wynikach laboratoryjnych przeważnie, choć nie zawsze, występuje podwyższony poziom hormonu tyreotropowego (TSH) i niski poziom tyroksyny (T4), w połączeniu ze zwiększonymi przeciwciałami przeciwko peroksydazie przeciwtarczycowej (anty-TPO). Jednakże, szczególnie we wstępnej fazie choroby wyniki poziomu hormonów tarczycowych mogą  być prawidłowe lub nawet wskazywać nadczynność tarczycy. Najnowsze badania wskazują na to, że działanie przeciwciał niszczących tarczycę jest procesem nieregularnym i zmiennym. Można zatem uznać, że diagnostyka Hashimoto jest nie tylko trudna, ale również może pochłaniać wiele czasu.

Hashimoto dotyka zazwyczaj więcej kobiet niż mężczyzn, ocenia się, że jest to stosunek 1:10. Jeszcze w początkach wykrywalności twierdzono, że cierpią na nią przeważnie kobiety w wieku okołomenopauzalnym. Rzeczywiście współczesne statystyki podają przewagę liczby dorosłych kobiet, niestety jednak wykrywa się coraz większy procent  patologii u dzieci i dorosłych mężczyzn.

Uznaje się, że grupę ryzyka zachorowania  na Hashimoto określają następujące parametry:

• płeć żeńska
• obciążenie genetyczne,
• podeszły wiek,
• otyłość,
• inne choroby tarczycy,
• reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
• cukrzyca typ 1,
• celiaklia,
• bielactwo,
• inne choroby autoimmunologiczne.

Zazwyczaj pacjenci u których badania kliniczne potwierdziły Hashimoto wykazywali następujące objawy:

• zmęczenie, senność, nietolerancja wysiłku,
• bladość lub obrzęk twarzy, pogrubienie rysów szczególnie wokół oczodołu,
• ciągłe uczucie zimna,
• pogorszenie koncentracji,
• przybranie na wadze,
• ból stawów i mięśni,
• zaparcia,
• bladość i suchość skóry
• suche, matowe, łamliwe i wypadające włosy,
• nieregularne plamienie, obfite miesiączki,
• niepłodność,
• depresja,
• niskie ciśnienie tętnicze, inne objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego
• zwiększone stężenie cholesterolu,
• anemia,
• chrypka, matowy głos w wyniku nacisku powiększającego się wola.

Ponadto w badaniu laboratoryjnym, oprócz wspomnianych wskaźników hormonalnych zauważą się wzrost stężenia cholesterolu i objawy niedokrwistości.

W przypadku, kiedy pacjent zgłasza się do poradni endokrynologicznej ze wspomnianymi wyżej objawami lekarz podejmuje decyzję o pogłębieniu diagnostyki. Wykonuje się badania:  

• badanie TSH (hormon tyreotropowy),
• badanie FT4 (tyroksyna),
• badanie anty TPO,
• ATG badanie – przeciwciała przeciw tyreoglobulinie,
• USG tarczycy

Po zakończeniu diagnostyki potwierdzającej Hashimoto lekarz endokrynolog podejmuje decyzję o leczeniu.  Podstawą leczenia Hashimoto jest zastępowanie hormonów tarczycy. Zazwyczaj podaje się lewotyroksynę sodową. Leku nie należy przyjmować z suplementami żelaza lub wapnia, wodorotlenkiem glinu i inhibitorami pompy protonowej, aby uniknąć nieoptymalnego wchłaniania. Najlepiej przyjmować go wcześnie rano na pusty żołądek, aby zapewnić optymalne wchłanianie. Lekarz endokrynolog dobiera dawkę leku ściśle pod pacjenta. Nadmierna suplementacja hormonu tarczycy może prowadzić do bardzo szkodliwych i chorobliwych skutków, takich jak między innymi arytmie (najczęstsze to migotanie przedsionków) i osteoporoza.

Istnieje również teoria na temat diety autoimmunologicznej. Opiera się ona na tezie o powstaniu tzw. nieszczelnego jelita, w którym dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej i w konsekwencji do obniżenia wchłaniania i możliwości penetracji białek, które nie mogą być transportowane do krwiobiegu.  W tej sytuacji dochodzi do zjawiska zbliżonego do mimikry molekularnej i wytwarzane są przeciwciała przeciwko antygenom. W obecnym stanie badań można zalecać stosowanie odpowiedniej diety antyimmunologicznej w celu zwiększenia wchłaniania w jelitach, jednakże brak jest kategorycznych wytycznych do prowadzenia wprost konkretnego leczenia w tym zakresie.

Hashimoto jest poważną, przewlekłą chorobą, której leczeniem powinien zająć się specjalista z dziedziny endokrynologii. W naszej przychodni Multimedic przyjmuje lekarz endokrynolog. Może zlecić wykonanie badań specjalistycznych w laboratorium, które również znajduje się na miejscu. Ponadto w przychodni funkcjonuje poradnia dietetyczna, gdzie w porozumieniu z endokrynologiem można zasięgnąć porady na temat stosowania diety antyimmunologicznej.