Notoryczne zmęczenie, brak apetytu, gwałtowna utrata wagi, cienista cera to tylko niektóre z symptomów zwykle przypisywanych nadmiernemu stresowi, przepracowaniu czy niesprzyjającej aurze. Tymczasem tego typu objawy mogą zwiastować znaczenie poważniejsze schorzenie, takie jak jedne z wielu nowotworów krwi, które można wykryć, wykonując podstawowe badanie – morfologię z rozmazem ręcznym (badanie krwi pod mikroskopem przez doświadczonego laboranta jest bardziej miarodajne niż badanie wykonane przez automat).
Dlaczego warto wykonywać badanie krwi przynajmniej raz w roku?
Istnieje wiele chorób rzadkich, które dotykają nie więcej niż pięć osób na dziesięć tysięcy, przez co ich zdiagnozowanie bez wykonania dokładnych badań jest praktycznie niemożliwe. Wiele z tych schorzeń to choroby krwi, które można zdiagnozować, wykonując podstawową morfologię z rozmazem ręcznym. Morfologia pozwala również wychwycić wiele innych nieprawidłowości, które co prawda w bezpośredni sposób nie zagrażają zdrowiu lub życiu badanej osoby, ale w dłuższej perspektywie czasu mogą stanowić przyczynę wielu znacznie poważniejszych schorzeń. Warto również pamiętać, że nie wszystkie choroby rzadkie mają ostry przebieg. Część z nich to choroby przewlekłe, rozwijające się przez wiele lat. Przykładem takiej choroby rzadkiej jest przewlekła białaczka szpikowa lub mielofibroza.
Gdy diagnoza jest niepewna?
Niektóre schorzenia nie dają wyraźnych objawów, przez co ich diagnozowanie jest mocno utrudnione. Lekka gorączka, nocne poty, ogólne osłabienie czy utrata wagi zwykle zrzucane są na karb ogólnego przemęczenia lub chorób typowych, takich jak przeziębienie czy grypa. Tymczasem wykonanie rutynowej morfologii krwi z rozmazem pozwala odkryć rzeczy niedostrzegalne przez lekarza lub pacjenta, a mogące potwierdzić istnienie choroby rzadkiej, na przykład jednej z groźnych chorób krwi.
Przykładowe choroby krwi, które można zdiagnozować poprzez wykonanie morfologii z rozmazem ręcznym, dzięki umiejętnej interpretacji wyniku badania
Mielofibroza to jedna z niezwykle rzadkich chorób krwi, którą diagnozuje się u mniej niż jednej osoby na sto tysięcy badanych. Obecnie szacuje się liczbę chorych w Polsce na około tysiąc osób, przy czym około 10 procent zdiagnozowanych osób nie przekroczyło 45 roku życia – choroba może zacząć rozwijać się w każdym wieku. Inną rzadką chorobą krwi jest ostra białaczka szpikowa, która na początku również nie daje wyraźnych objawów, przez co trudno ją rozpoznać. Symptomem choroby mogą być trudne do zwalczania infekcje i zakażenia, niespowodowane większym urazem sińce czy sporadyczne krwawienia z nosa, ewentualnie z dziąseł. Rzadką chorobą krwi, która również nie daje łatwych do odczytania objawów, jest mastocytoza (przewlekły nowotwór mieloproliferacyjny). Jednym z objawów choroby może być pokrzywka, bóle kostno-stawowe, zmęczenie, biegunki, zwiększona podatność na uczulenia od różnego rodzaju substancji czy nasilone podrażniania skórne od ukąszeń owadów.
Niestety wiele chorób krwi, zwłaszcza chorób rzadkich, jest błędnie diagnozowanych przez wiele lat i to pomimo częstych wizyt u lekarzy różnych specjalizacji. Tymczasem im szybsza diagnoza, tym skuteczniejsze leczenie. Dlatego tak ważne jest wykonywanie dokładnych badań krwi i ich właściwa interpretacja. Najlepszym rozwiązaniem jest wykonywanie przynajmniej raz w roku badania krwi obwodowej z rozmazem ręcznym, czyli wykonanie tzw. leukogramu. Niestety zwyczajna morfologia krwi jest badaniem niewystarczającym, ponieważ urządzenia analizujące krew zostały skalibrowane w ten sposób, by wykrywać jedynie poważne zaburzenia i nie są w stanie wychwycić drobnych zmian, które mogą być dostrzeżone jedynie w dokładnym badaniu wykonanym ręcznie. Poza tym klasyczna morfologia krwi nie pozwala rozróżnić zaburzeń spowodowanych infekcją czy przewlekłym stanem zapalnym od zmian powodowanych przez chorobę rzadką, przez co taka choroba może być przez długi czas ukryta. Po wykonaniu badania krwi obwodowej z rozmazem ręcznym, którego wynik budzi zastrzeżenia i jest trudny do zinterpretowania dla lekarza pierwszego kontaktu, ten powinien skierować badaną osobę od razu do hematologa w celu dokonania dalszych, dokładniejszych badań diagnostycznych.
Niestety badanie krwi z rozmazem ręcznym jest zlecane tylko w niektórych przypadkach. Jeśli jednak chcemy mieć pewność, że w razie potrzeby zostaniemy zdiagnozowani wystarczająco szybko, warto zapłacić za wykonanie takiego badania, tym bardziej że jego koszt jest nie większy niż kilkanaście złotych, a samo badanie wystarczy wykonać raz w roku.
Zapraszamy do naszego punktu pobrań do badań laboratoryjnych w Centrum Medycznym Multimedic.
