Profilaktyka znamion barwnikowych

Na skórze większości z nas znaleźć można przynajmniej kilka niewielkich znamion barwnikowych potocznie nazywanych pieprzykami. Mogą się one od siebie różnić wielkością oraz kolorem, od czerwonych, przez jasnobrązowe, a na niemal czarnych kończąc – ich kolor to pochodna ilości melanocytów, czyli komórek pigmentowych skóry. Niestety im więcej znamion na ciele, tym większe ryzyko rozwoju czerniaka. Dlatego warto zrobić wszystko, by zapobiec powstawaniu kolejnych.

Zapobieganie powstawaniu nowych znamion barwnikowych

Najwięcej znamion powstaje w okresie letnim, gdy naszą skórę wystawiamy na bezpośrednie działanie promieniowania słonecznego. Podstawą profilaktyki będzie zatem ograniczenie ekspozycji na słońce lub przynajmniej stosowanie specjalnych preparatów ochronnych z filtrem, które zabezpieczają przed niekorzystnym wpływem promieniowania ultrafioletowego.

Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko powstania nowych pieprzyków na ciele, unikaj słońca, zwłaszcza w godzinach południowych, gdy jego promienie są najsilniejsze. Noś przewiewną odzież, która osłania możliwie dużą powierzchnię ciała, ale nie powoduje nadmiernego pocenia się skóry. Możesz korzystać również z czapek lub kapeluszy, które chronią głowę i przynajmniej częściowo zasłaniają twarz przed słońcem. Korzystaj również z przeciwsłonecznych okularów, oczywiście takich, których soczewki zostały wyposażone w odpowiednie filtry zabezpieczające przed promieniowaniem UVA i UVB (promieniowanie UVC jest blokowane przez warstwę ozonową atmosfery). Gdy musisz wyjść na dłużej na słońce, zawsze stosuj przeciwsłoneczne kremy z filtrem. Osoby, u których liczba znamion barwnikowych jest bardzo duża, w ogóle powinny zrezygnować z opalania.

Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko rozwoju czerniaka, przed wyjściem na słońce duże znamiona możesz zakleić plastrem. Dzięki temu nie będzie docierało do nich światło słoneczne, a tym samym ryzyko uszkodzenia komórek pigmentowych będzie mniejsze.

Obserwacja i kontrolowanie znamion barwnikowych

Kolejnym elementem profilaktyki jest obserwacja skóry pod kątem pojawiania się na jej powierzchni nowych znamion lub zmiany wyglądu pieprzyków już istniejących. Szczególny niepokój powinny wzbudzić te znamiona, które w ostatnim czasie zmieniły swój kształt lub kolor, ewentualnie zwiększyły swoją objętość. Dlatego wszystkie osoby z dużą liczbą barwnikowych znamion skórnych powinny regularnie oglądać całe swoje ciało. Obserwujemy nie tylko ręce, nogi, brzuch czy klatkę piersiową, ale także plecy, podeszwy stóp, głowę, pachwiny, pośladki oraz miejsca intymne. Potencjalnie groźne znamię barwnikowe może pojawić się w każdym punkcie naszego ciała, nie tylko w miejscu wystawionym na bezpośrednie działanie słońca.

Kto powinien zachować szczególną ostrożność?

Najbardziej narażone na rozwój czerniaka są osoby z dużą liczbą znamion, o jasnej karnacji, w których rodzinie zdarzały się przypadki tej niezwykle groźnej choroby. Prawdopodobieństwo wystąpienia czerniaka w bezpośredni sposób związane jest z częstą ekspozycją na słońce. W związku z tym o regularnym kontrolowaniu stanu skóry w szczególności powinny pamiętać osoby pracujące na świeżym powietrzu, spędzające dużo czasu na słońcu, chętnie opalające się, niestosujące przeciwsłonecznych kremów ochronnych z filtrem, a także te, których praca wiąże się z ryzykiem mechanicznego uszkodzenia już istniejących znamion.

Kiedy udać się do lekarza?

Specjalistami od znamion barwnikowych są dermatolodzy i w przypadku zaobserwowania niepokojących zmian to właśnie do takiego lekarza należy zwrócić się o pomoc – jeśli chcesz korzystać z leczenia w ramach NFZ, wcześniej musisz udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który wystawi skierowanie do dermatologa.

Na kontrolę znamienia barwnikowego warto decydować się zawsze wtedy, gdy zmienia się jego rozmiar, kształt lub kolor. Przypadkowe zranienie, przecięcie czy zadrapanie pieprzyka nie musi być powodem do takiej wizyty, pod warunkiem, że rana samoczynnie się zagoi. Jeśli w miejscu zranienia pojawi się obrzęk, wystąpi bolesność, znaczące zaczerwienienie lub wyczuwalne zgrubienie, warto skonsultować się z lekarzem. Niepokojącym objawem są również wszelkiego rodzaju wysięki. W wielu sytuacjach, gdy dermatolog nie ma pewności co do charakteru zmiany, zalecaną formą leczenia jest chirurgiczne usunięcie znamienia – w ten sposób można pobrać jego próbkę do badania histopatologicznego, które określi, czy zmiana miała łagodny, czy złośliwy charakter.

Lekarze dermatolodzy korzystają ze specjalistycznego sprzętu, dzięki któremu mogą zbadać każde znamię barwnikowe. To szybkie i bezbolesne badanie pozwalające wykryć groźne zmiany we wczesnym stadium, co daje duże szanse na pełne wyleczenie. Jeśli chcesz pomóc dermatologowi, gdy masz wiele znamion barwnikowych, w regularnych odstępach czasu rób im zdjęcia. Porównanie fotografii ułatwi wychwycenie momentu, w którym znamię powinno wzbudzić niepokój i skłonić do wizyty u dermatologa.

Lekarz dermatolog w poradni dermatologicznej w Centrum Medycznym Multimedic przyjmuje we wtorki w godzinach 15.30 - 18.00.

Umów sie na wizytę: